Van de slag met peper Stan (Deel 9)

Hoe een slak zich, tot eigen verbazing, eensklaps 30m verder kan bevinden

Als het Corona tijdperk voorbij is, laat ons hopen dat dit voor heel binnenkort is, kunnen we weer, op minder dan een meter afstand, samen grappen en grollen. Dan zullen we, gezellig rond de vuurkorf, het verhaal kunnen vertellen van de speedslak. De Spaanse exoot die op zijn buikzolen tegen 18m/uur door de hof scheurde en zo in een bierval is terechtgekomen. Waar hij dan, na enkele slokken bruine Leffe, stemloos zong van:    “♫ en we slijmen nog nie naar onze steen, belange hik nie burp ♫.
Ik kan ook niet wachten om, in een grote familie– en vriendenkring, te vertellen over hoe Eddy zijn geuzennaam ‘Eddy Wal●noot’, uitgesproken als Wal punt noot, met verve heeft verdiend.
Maar laten we het nu even ernstig houden en ons voorbereiden op de komende oorlog. De oorlog in onze tuin!
Tegen maart volgend jaar moet onze verdediging op punt staan. “Och, tijd genoeg hoor ik slodderachtige tuiniers, die minder secuur zijn, al zeggen. Nee, nee… over vele strategieën moet nu al worden nagedacht. Het is nodig de barrières van sterk riekende kruiden (tijm; salie;…) te plannen en hoe en waar, we welke ontrading drempels willen plaatsen.
De oorlogsvoering is een oude krijgskunst en daarom ga ik de mosterd halen bij klassieke en moderne krijgsheren. In wezen huldigen zij allemaal hetzelfde principe. Je moet je vijand kennen om hem te verslaan en je moet zijn plannen weten om deze te verijdelen. Hoe ik daar zelf niet opgekomen ben! Op onze tuinvijand nr. 1, de slak, ga ik deze basisregel nu toepassen. Om het op zijn Jambers te zeggen:

“Wie zijn ze?”
Ze zijn niet ‘zij’ maar ook niet ‘hij’! Het zijn tweeslachtigen. Dat wil zeggen ze doen alles zelf! Ze zijn als het ware zelf bedruipend. Toch, en dit is heel raar, laten ze zich liever versieren door een concullega slak. Op die manier bevruchten ze elkaar. Eender welke andere slak is goed! Slakken verplaatsen zich op de zoolvormige onderzijde van hun lichaam (6) met een golvende beweging. Ze hebben heel beperkte zintuigen. Ze horen niet maar voelen wel trillingen in de bodem. Ze hebben tentakels,als ogen (3), maar kunnen enkel lichtverschuivingen waarnemen. Geuren herkennen, gebeurt bij slakken via steeltjes onder de tentakels(4). Ze ademen door een opening (de pneumostoma (5))

Wat doen ze? Wat drijft hen?”
Ze wachten onder de grond of onder een steen tot hun sensoren aangeven dat het vervelende licht verdwenen is. Dan spoeden ze zich met een topsnelheid van 10m/uur (er is een soort die zelfs 18m/uur haalt) naar lekkere malse blaadjes, bij voorkeur jonge plantjes. De steeltjes laten ze ongemoeid zolang er nog ergens sappige hapjes zijn. En passant dekken ze elkaar nog eens en leggen eitjes in groepjes van 15. In totaal kunnen ze zo’n 500 eitjes afleggen. Tijdens de nachtelijke strooptochten eten ze ongeveer 1/3 van hun eigen gewicht. Als ze voldaan zijn verdwijnen ze weer uit het gezicht. Bedenk dat, tijdens de dag, tot 95%, van de slakkenpopulatie zit eten te verteren ergens onder de grond in de tuin.

Mooi! Het vijandelijke leger is doorgelicht. Maar welke zijn de gevaarlijkste aanvalstroepen?
Huisjesslakken kunnen we negeren. Deze eten vooral plantaardig afval, zoals dode bladeren, dode insecten, schimmels en hout. Ze composteren en zijn dus bondgenoten, ook al lusten ze wel een slaatje.
Naaktslakken en vooral de Spaanse wegslak dat zijn de meest te duchten tegenstanders.  

De volksmond kent heel wat bestrijdingsmiddeltjes, maar de meeste zijn ofwel niet afdoende ofwel milieuonvriendelijk. Om te beginnen gemalen schelpen (zeeschelpen eierschelpen). De slakken houden er wel niet van maar het zal hen niet weerhouden. Ooit een filmpje gezien waar je zo’n naaktslak in de lengte over de snede van een vlijmscherp mes ziet kruipen. Koperdraad helpt niet of nauwelijks. Koffiegruis is onzin. Zout is zeer pijnlijk voor de slak maar ook zeer slecht voor de bodem. Blauwe korrels zijn zeer doeltreffend maar zeer schadelijk voor egels, vogels en nog andere nuttige dieren. Biologische korrels zijn in orde zolang ze niet te breed uitgestrooid worden. Schrikdraad met batterij van 12V helpt inderdaad maar is omslachtig en niet overal toepasbaar. Een val met bier of ander lokmiddel zoals maismeel helpt ook, maar werkt enkel in de onmiddellijke buurt van de val.

Wat is dan wel aan te raden, hoor ik jullie wanhopig roepen. Wel, gewapend met zaklamp, gaan we zelf naar het front, plukken alle vijanden en deponeren ze in een emmer. Wie zich liever niet buiten waagt in het donker kan als alternatief een uitgeholde meloen, met enkele gaten in, op strategische plaatsen neerzetten. Slakken zijn er verzot op en blijven er ook om groepseks feestjes en gangbangs te houden. De volgende dag zijn de volgevreten geilaards dan ook gemakkelijk te plukken. Hierna is er een dilemma. Wat te doen met de emmer slakken! Ofwel de slakken een zachte vriesdood geven ofwel ze, minstens 30m verder, opnieuw vrijlaten in de hoop dat de buurman die 30m verder woont, zijn slakken niet bij ons komt loslaten. Een andere, heel probate manier is ze bestrijden met microwormpjes nematoden. Microscopisch kleine wormpjes die met miljoenen losgelaten in de tuin op de slakken zullen parasiteren zodat deze sterven. De nematoden zijn te koop in de tuincentra. Naast deze werkende middeltjes wil ik ook bondgenoten zoeken. Allianties smeden met de natuurlijke vijanden van de slakken en dat zijn vooral de egels en grotere vogels zoals merels, spreeuwen en eksters. Deze naar de tuin lokken, door ze een schuilplaats te bieden onder struiken of stapels takken, kan het evenwicht herstellen. Mijn defensie staat op punt, klaar voor de tegenaanval. De slijmerige vijand zal het geweten hebben.

​In het flauwe licht van de maan
trekt de slak zijn gympjes aan